محمدرضا سنگری: محتوای شعر‌ها و مرثیه مداحان، رزمندگان را آماده مبارزه می‌کرد
تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۳۲۱۶۱
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، از جلوه‌های معنویت در دفاع مقدس، تضرع، استغاثه و راز و نیاز عارفانه رزمندگان و اشک بر مظلومیت سید شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بود. دفاع مقدس، فرصت نمایش خالصانه‌ترین و زیباترین مناجات‌ها را پدید آورد و در کنار نماز و قرآن که یاد خدا را در دل رزمندگان زنده نگاه می‌داشت، ستایشگری برای خاندان اهل بیت (ع) و عزاداری برای شهادت سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان، برای رزمندگان دفاع مقدس انگیزه بخش بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به مناسبت هفته دفاع مقدس و سالگرد آغاز جنگ تحمیلی، در گفتگو با محمدرضا سنگری، پژوهشگر دفاع مقدس و عاشورا پژوه، به بررسی نقش مداحان و ذاکران اهل بیت (ع) در روحیه بخشی به رزمندگان و پیروزی‌های ایران اسلامی در ایام دفاع مقدس پرداختیم.
محمدرضا سنگری، با بیان اینکه در تاریخ جنگ‌های صدر اسلام و اصولاً در تاریخ تمام جنگ‌ها، عوامل و عناصری وجود داشتند که نقش تهییج کننده، برانگیزاننده و حرکت دهنده در میدان جنگ ایفا می‌کردند. گفت: اگر تاریخ اسلام را مطالعه کنیم، گاه زنانی در صحنه جنگ می‌بینیم از جمله «سوده» یا «ذات النطاقین»، که در جنگ صفین حضور داشتند، رجز می‌خواندند و زمینه حرکت نیرو‌ها و تحت تأثیر قرار دادن کسانی که ممکن بود صحنه جنگ را ترک کنند و بگریزند را فراهم می‌کردند، البته در سپاه دشمن هم نمونه‌هایی از این دست که نقش تهییجی داشتند و با شعرخوانی و رجزخوانی بر افراد تأثیر می‌گذاشتند، وجود داشت.
روحیه بخشی و تهییج رزمندگان از طریق نوحه‌های حماسی
وی با اشاره به جنگ تحمیلی ایران و عراق، گفت: در عصر ۸ سال دفاع مقدس به گونه‌های مختلفی شاهد این امر بودیم. بخشی از این تأثیرگذاری، مربوط می‌شد به حضور مداحان و ذاکرانی که اشعار حماسی می‌خواندند و از این طریق در بین رزمندگان انگیزه ایجاد می‌کردند، در دوران هشت سال دفاع مقدس اکثر قریب به اتفاق رزمندگان به ذکر و مرثیه‌خوانی حضرت سیدالشهدا (ع) می‌پرداختند.
این شاعر عاشورایی افزود: ذاکران شاخص و برجسته‌ای در دوران دفاع مقدس بودند که در مناطق مختلف عملیاتی حضور می‌یافتند و با مدیحه‌سرایی نقش مؤثری در بالا بردن روحیه رزمندگان برای نبرد با دشمن بعثی ایفا می‌کردند.
سنگری با یادآوری روزهای دفاع مقدس، عنوان کرد: در این بین گاهی اوقات شاعران در کنار مداحان و ذاکرین حضور داشتند، و شعری که سروده می‌شد، بلافاصله در جمع رزمندگان اجرا می‌شد. از مرحوم حبیب الله معلمی، شاعری که بیشتر برای حاج صادق آهنگران شعر می‌سرود، می‌توانیم به عنوان شاخص‌ترین نمونه این امر یاد کنیم.
خاطرم هست پیش از عملیات، شرایطی را برای سرودن شعر جدید برای شاعران فراهم می‌کردند و پس از آن مداحان و ذاکران اهل بیت (ع) این اشعار را با نوای خود عرضه می‌کردند، رزمندگان با آن سینه می‌زدند، گاهی با مداح همراه شده و اشعار را تکرار می‌کردند، و این اتفاق شور و شعف زائد الوصفی در رزمنده‌ها ایجاد می‌کرد که گرمای آن در عملیات پیش رو خود را نشان می‌داد.
این نویسنده عاشورایی خاطرنشان کرد: محتوای شعر‌ها و مداحی ذاکران، فضای ذهنی و روحی رزمندگان را برای مبارزه آماده می‌کرد و وجود آنها را با الگوها و اسوه‌های لشکر امام حسین (ع) پیوند می‌داد.
سنگری در ادامه تصریح کرد: زمانی که مداحان از امام حسین (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و حضرت قاسم (ع) سخن می‌گفتند، الگو‌های مثبتی در ذهن رزمندگان شکل می‌گرفت و از لحاظ روحی تقویت می‌شدند و سعی می‌کردند خودشان را با این الگوها تطبیق دهند.
حضرت سیدالشهدا (ع)، الگوی رزمندگان اسلام
این پژوهشگر حوزه عاشورا افزود: استواری، ثابت قدم بودن و سرمشق گرفتن از اسوه بی نظیر تاریخ، حضرت سیدالشهدا (ع) در این سروده‌ها وجود داشت، این سروده‌ها، بیشتر وجه حماسی داشتند و وجه تراژیک آنها کمرنگ‌تر بود. بدین معنی که غم و اندوه و مرثیه سرایی و سوگواری در آنها کمتر به چشم می‌خورد.
وی در این بخش از گفتگو با نقل قولی از آقای آهنگران، عنوان کرد: ایشان چند سروده در توصیف نحوه شهادت رزمندگان اسلام، و جدا شدن سر و دست‌ها از بدن‌های مطهر شهدا داشتند، اما به ایشان اعلام شد که حضرت امام (ره) فرمودند، اینگونه اشعار را به کار نگیرید و بیشتر به همان بُعد حماسی و تهییجی بپردازید.
محتوای شعر‌ها و مرثیه مداحان، رزمندگان را آماده مبارزه می‌کرد
وی تصریح کرد: این اقدام ذاکران و مداحان به چند جهت بر رزمندگان تأثیرگذار بود، اول اینکه خود آنها در جنگ حضور داشتند، یعنی رزمنده‌ها، حضور مداحان را در جبهه‌های جنگ، پا به پای خودشان شاهد بودند و این امر تأثیر گذاری و پذیرش اشعار را افزایش می‌داد. دوم صدق و صفایی که در این رفتار‌ها به چشم می‌خورد، چه رفتار مداحان و چه مخاطبین آنها باعث می‌شد، این سروده‌ها جذب جان و روان آنها شود و سومین عامل تأثیرگذار محتوای هیجان برانگیز و حماسی اشعار بود.
حضور مداحان، عامل تأثیر گذار در پیروزی‌های رزمندگان
سنگری در ادامه تصریح کرد: گاهی اوقات رزمنده‌ها را می‌دیدیم که در حال زمزمه نوحه‌ها هستند، و همین زمزمه باعث می‌شد، این سروده‌ها و اشعار در جان آنها نفوذ کند، نکته شیرین دیگر اینکه خود رزمنده‌ها، گاهی اوقات این اشعار و نوحه‌ها را دستکاری می‌کردند و، چون روحیه طنز و مطایبه در میان بچه‌های جبهه بود، با تغییرات اندکی که در این سروده‌ها ایجاد می‌کردند، وجد و شور و نشاط خاصی در آنها ایجاد می‌شد و اثر آن را در فتح و پیروزی رزمندگان می‌دیدیم.
وی از آقایان آهنگران، فخری، مداح روشندل مرحوم حاج عبدالرضا دزفولیان، حسین جوکار، سیدمحمد امام، آقای نبوی و سعید حدادیان به عنوان مداحان شاخص حاضر در جبهه‌ها یاد و خاطرنشان کرد: شخصی به اسم شیرعلی اهل شیراز با نوای خوش در جبهه مداحی می‌کرد و بعد‌ها سر از بدنش جدا و به شهادت رسید و شگفت اینکه پیش از شهادتش، قبر خودش را فراهم کرده بود و وقتی بچه‌ها گفتند این قبر برای تو کوچک است، رو به بچه‌ها گفت؛ من بی سر برمی‌گردم.
وی در پایان گفت: بخش وسیعی از موفقیت‌های ما در دفاع مقدس رهاورد حضور ذاکرانی بود که در جبهه‌ها حضور داشتند.
منبع: مهر
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: دفاع مقدس مداحان اهل بیت سروده ها حضور داشتند رزمنده ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۳۲۱۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آستان مقدس حضرت معصومه(س)، آماده‌ی دهه‌ی کرامت است
برنامه‌های آستان مقدس حضرت معصومه(س) به‌مناسبت دهه کرامت با حضور معاون فرهنگی این آستان تشریح شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد مشرف، معاون فرهنگی حرم حضرت معصومه (س) اظهار کرد: برای سایر روزهای دهه کرامت نیز عناوینی ازجمله «حضرت فاطمه معصومه(س)، بهترین دختر دنیا، الگوی عفاف و حجاب»، «زیست عفیفانه به دست بانوی کرامت و مهربانی»، «شهر مقدس قم حرم اهل بیت (ع)، خواستگاه انقلاب اسلامی» انتخاب شده است.
مشرف اینگونه ادامه داد: «خدمت کریمانه، مشارکت مردمی، اقتدار مردمی»، «امامزادگان پرچمداران جهاد تبیین و معرفت‌افزایی»، «امین ولایت، عزیز برادر»، «مساجد تراز اسلامی، خواستگاه والدین ولایی، شهیدان خدایی»، «مبارزه با ظالم، دفاع از مظلوم، زمینه‌ساز ظهور منجی»، «ماه امید، نشاط معنوی، زیارت عارفانه» و «خاندان موسی بن جعفر(ع)، الگوی خانواده ایمانی» از دیگر عناوین انتخاب شده برای روزهای دهه کرامت هستند.
وی با بیان اینکه مراسم افتتاحیه دهه کرامت در قالب مراسم خطبه‌خوانی ۲۰ اردیبهشت‌ماه ساعت ۷:۳۰ در شبستان امام خمینی برگزار می‌شود بیان کرد: این مراسم با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری و آیت‌الله سیدمحمد سعیدی، تولیت حرم بانوی کرامت و مدیحه‌سرایی حاج عباس حیدرزاده و شعرخوانی مجید تال و مجری‌گری مهدی کلانترزاده برگزار می‌شود. همچنین تشکیل ستاد ملی تکریم دختران در دستور کار قرار دارد و در این ستاد، حرم بانوی کرامت، دبیرخانه پایگاه و راهبری برای کنشگران فرهنگی و اجتماعی در حوزه دختران و بانوان است.
معاون فرهنگی حرم حضرت معصومه(س) راجع به مراسم جشنی که در ۲۰ اردیبهشت‌ماه در شب میلاد بانوی کرامت برگزار می‌شود توضیح داد: این جشن با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری و مدیحه‌سرایی مجید بنی‌فاطمی در حرم بانوی کرامت برگزار می‌شود و همچنین ۲۲ اردیبهشت‌ماه، صبح روز میلاد نیز مراسم دعای ندبه با سخنرانی حجت‌الاسلام رفیعی و ندبه‌خوانی محمدرضا طاهری برگزار می‌شود. وی با اشاره به اجتماع دانشجویی دختران در عصر چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه ادامه داد: اجتماعات و جشن‌هایی برای تکریم دختران در حرم برگزار می‌شود به عنوان نمونه عصر چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۵ هزار نفر از دختران دانشجو سراسر کشور در شبستان امام خمینی (ره) حرم بانوی کرامت حضور پیدا می‌کنند، در این مراسم حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان و مداحی حدادیان و شعرخوانی علیرضا برقعی برگزار می‌شود.
مشرف درباره‌ی اجتماع دختران طلبه و بانوان امدادرسان افزود: یکشنبه ۲۳ اردیبهشت‌ماه اجتماع دختران طلبه در حرم بانوی کرامت برگزار می‌شود. همچنین اجتماع بانوان امدادرسان هلال احمر و اجتماعات سایر گروه‌ها و اصناف دیگر نیز در حرم حضرت معصومه(س) برگزار می‌شود.
معاون فرهنگی حرم حضرت معصومه گفت: اعزام خادمان حرم حضرت معصومه(س) با عنوان سفیران کریمه امسال نیز مانند سال‌های گذشته انجام می‌شود تا فضای معنوی حرم بانوی کرامت را در قم، ۲۵ شهر و ۲۹ کشور نیز فراهم کرده و شخصیت ایشان را به مردم معرفی کنند.
وی با بیان اینکه در ۲۰۱ نقطه در سراسر دنیا، مراسم و جشن‌های میلاد حضرت معصومه(س) برگزار می‌شود تصریح کرد: در سراسر ایران در بقاع متبرکه و مساجد نیز به مناسبت دهه کرامت جشن‌هایی برگزار خواهد شد.
مشرف ادامه داد: علاوه بر خطبه‌خوانی مراسم آغازین جشن‌های دهه کرامت، از روز شنبه ۲۲ اردیبهشت‌ماه، هر روز مراسم خطبه خوانی با حضور گروه‌ها، اصناف و اقشار مختلف مردم در حرم حضرت معصومه(س) برگزار می‌شود.
معاون فرهنگی حرم بانوی کرامت افزود: جشن تکلیف ویژه نومکلفان در سطح ملی با حضور دختران به تکلیف رسیده برگزار می‌شود تا آغازی برای عبادت و بندگی آنان در دهه کرامت باشد.
مشرف، برگزاری نشست علمی پژوهشی با موضوع زیارت و شخصیت‌شناسی حضرت معصومه(س)، کرسی تلاوت فاطمی با حضور قاریان برجسته ملی و بین‌المللی، برگزاری مسابقه قرآنی ویژه بانوان، تجلیل از بانوان حافظ قرآن و اجتماع بانوان بین‌الملل برای زبان‌های مختلف را از دیگر برنامه‌های دهه کرامت معرفی کرد.
وی بیان کرد: در حوزه رسانه نیز تولیدات رسانه‌ای در شبکه‌های ملی نیز پخش می‌شود؛ در شامگاه ۲۰ اردیبهشت‌ماه در اعتاب مقدسه، بقاع متبرکه و مساجد سراسر کشور، قرائت سراسری زیارتنامه حضرت معصومه(س) انجام می‌شود. جمعه ۲۱ اردیبهشت‌ماه در سالروز میلاد حضرت معصومه(س)، شخصیت بانوی کریمه توسط ائمه جمعه سراسر کشور در خطبه‌های نماز جمعه انجام می‌شود.
مشرف با بیان اینکه محفل ادبی شعر ویژه بانوان نیز در ایام دهه کرامت برگزار می‌شود، گفت: برنامه‌های ویژه کودکان و نوجوانان نیز امسال با قوت بیشتری صورت می‌گیرد و در سالروز میلاد حضرت معصومه(س)، هدیه‌ای از متبرکات حرم به دختران زائر اهدا خواهد شد. همچنین موزه فاطمی در روز میلاد نیز به صورت رایگان و در سایر روزهای دهه کرامت نیم بها پذیرای بازدید کنندگان است.
اهدای درب طلای حرم امام رضا(ع) از طرف حرم حضرت معصومه(س) در دهه کرامت
هادی محمودنژاد، معاون اجرایی حرم مطهر بانوی کرامت گفت: در ایام دهه کرامت به همت خادمان حضرت معصومه(س) اتفاقاتی در حوزه‌های هنری و مهندسی این آستان مقدس از جمله افتتاح برخی پروژه‌ها و رونمایی از برخی دستاوردهایی که در طول سال گذشته در این آستان مقدس انجام شده رقم خواهد خورد.
وی اظهار کرد: از یکسری پروژه رونمایی خواهد شد. تکمیل ضریح مطهر رأس الحسین(ع) برای کشور سوریه که به همت خادمان حرم مطهر بانوی کرامت انجام شده و در سالروز میلاد حضرت معصومه(س) رونمایی می‌شود و آماده ارسال به آن مکان مقدس است.
معاون اجرایی حرم مطهر بانوی کرامت با اشاره به درب طلایی که برای حرم حضرت رضا (ع) در کارگاه هنری آستان مقدس بانوی کرامت ساخته شده است، گفت: این درب طلای فاخر با بهره‌گیری از هنرمندان قم، اصفهان و تیم فنی و هنری آستان قدس رضوی و حمایت دو نفر از خیرین ساخته شده و در دهه کرامت ضمن رونمایی برای نصب به حرم امام رضا (ع) ارسال می‌شود.
وی با بیان اینکه این دو پروژه از منابع خیرینی که با آستان مقدس همکاری می‌کنند تأمین شده است، افزود: همچنین در موکب حرم مطهر حضرت معصومه (س) در عمود ۱۰۸۰ مسیر نجف به کربلا ساخت یک زائرسرا به زیربنای ۳ هزار مترمربع شروع شده برای ارائه خدمت به زائران اربعین می‌باشد. پیش بینی می‌شود که ساخت این زائرسرا تا پایان دهه کرامت به بهره‌برداری برسد.
محمودنژاد ادامه داد: ما در حرم مطهر حضرت معصومه (س) پروژه‌های هنری و عمرانی از جمله کاشی‌کاری، نقاشی و مقرنس‌کاری داریم که برخی در فاز اول و برخی در فاز تکمیلی قرار دارد و در دهه کرامت رونمایی می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین صفر فلاحی، مدیر حرم بانوی کرامت گفت: دهه کرامت ظرفیتی برای اقدامات فرهنگی، تبلیغی، ترویجی، اجتماعی و عمرانی است و حرم حضرت معصومه (س) دومین حرم اهل بیت و یکی از مجموعه‌هایی است که نقش مهمی در مسائل فرهنگی و الگوسازی دارد.
وی ادامه داد: آن حضرت یکی از بهترین الگوها برای مسئله عفاف و حجاب هستند و حرم ایشان مرکز کرامت و محل ترویج علوم اسلامی است و حتماً حکمتی دارد که بزرگترین حوزه علمیه در کنار حرم ایشان قرار دارد و امروز دانش‌پژوهان از ۱۱۰ کشور جهان در جوار آستان آن حضرت در حال تحصیل هستند.
فلاحی با اشاره به اینکه اصحاب رسانه همانند سنوات گذشته با نشر اخبار دهه کرامت نشاط اجتماعی فراگیر را در این ایام ایجاد کنند، بیان کرد: درخواست ما این است که نهادها، برنامه‌های متوازنی در این دهه داشته باشند و از پرداختن به شخصیت حضرت معصومه (س) و معرفی جایگاه و ویژگی‌های ایشان با تولید محتوا و کار فرهنگی، تبلیغی، ترویجی و رسانه‌ای غافل نشوند.
وی با اشاره به اینکه در صحن جوادالائمه و پیامبر اعظم و میدان آستانه نیز مواکب به زائرین خدمت‌رسانی می‌کنند، بیان کرد: مردمی کردن جشن‌های دهه کرامت کار بسیار مهمی است و همه باید به آن بپردازیم و زمانی موفق هستیم که مثل عاشورا بر در هر خانه بیرق دهه کرامت توسط خود مردم نصب شود. گل‌آرایی ضریح حرم توسط خادمان حرم بانوی کرامت با همکاری خادمان حرم امام رضا (ع) انجام می‌شود.
فلاحی با اشاره به اینکه فضا سازی محیط حرم بانوی کرامت و پیرامون حرم بیش از سال‌های گذشته در دستور کار قرار دارد، افزود: سرکشی از خانواده‌های شهدا و مدارس و دانشگاه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی توسط سفیران کریمه انجام می‌شود.
خبرنگار: زینب دده‌بیگی
انتهای خبر/
کد خبر: 1229531 برچسب‌ها ایسکانیوز
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند